Het verhaal van het Loodswezen gaat ruim vierhonderd jaar terug. Vier eeuwen van historische momenten en tradities. Het jaar 1988 was echter een belangrijk jaar voor het huidige Loodswezen. In dat jaar vond de verzelfstandiging plaats. Daarmee werd de basisvoorwaarde geschapen om met Nederlands Loodswezen B.V. en de registerloodsen niet alleen een nieuwe eeuw, maar ook een nieuw tijdperk in te gaan. Hieronder volgt een korte inleiding op de geschiedenis van Nederlands Loodswezen B.V.

Bij meer interesse kunt u het document 'Van Rijksloods naar loods.pdf' downloaden.

Van Rijksloods naar loods in de markt, de achtergronden 1859-2000
In de eerste helft van de 19e eeuw waren er in Nederland voor het loodsen van zeeschepen twee categorieën loodsen: staatsloodsen en loodsen die lid waren van particuliere loodsenverenigingen. Deze loodsen hadden tegenstrijdige belangen en waren elkaars concurrenten. Echte marktwerking dus. Toch bleek dat in de praktijk tot een onwerkbare situatie te leiden. In 1852 werd daarom door het Rijk een staatscommissie benoemd met de opdracht voor de loodsen een nieuwe organisatievorm te ontwerpen. Het advies van de commissie was het oprichten van één Rijks-Loodswezen waarin de staatsloodsen en de particuliere loodsen geïntegreerd moesten worden.

Na invoering van de Loodsenwet van 1859 ressorteerde het Loodswezen onder het Ministerie van Marine en later het Ministerie van Defensie. Dit had voor- en nadelen. Aan de ene kant profiteerde het Loodswezen van de faciliteiten van de marine, aan de andere kant was het de sluitpost van de begroting van defensie. Zuinigheid en een gebrek aan inzicht in het loodsenwerk was kenmerkend voor het beleid. De spanning bleef en dit leidde op 25 augustus 1958 in Rotterdam tot oprichting van de Vereniging 'De Nederlandse Loods' (VNL), waarin de helft van de loodsen georganiseerd was. Een aantal dat gestadig toenam. De VNL werd een belangrijke speler in de toekomst van het Loodswezen en zou een grote rol spelen bij de toekomstige verzelfstandiging.

Op 26 augustus 1982 bracht het Directoraat-Generaal Scheepvaart en Maritieme Zaken (DGSM) een rapport uit over de 'positie van de loods'. Eén van de conclusies was dat de loodsen eigenlijk niet bij DGSM thuis hoorden en dat privatiseren een goede optie zou zijn.

Het Loodswezen werd in 1988 als organisatie buitenambtelijk verzelfstandigd. De loodsen verenigden zich in de Nederlandse Loodsen Corporatie en werden aandeelhouder van het ondersteunende bedrijf Nederlands Loodswezen B.V.. De zelfstandige organisaties zagen kans de dienstverlening te verbeteren in het voordeel van de havens en haar klanten.