Met trots presenteren we het publiek jaarverslag 2024. Een jaar waarin onze loodsen en medewerkers de dienstverlening 24/7 op peil wisten te houden.
Per 1 juli 2025 wordt onze commissaris, Rudi De Meyer, opgevolgd door Daan Schalck. Rudi De Meyer werd op 1 juli 2016 benoemd als commissaris voor een periode van 3 jaar. Dit mandaat werd daarna 2x verlengd en loopt nu – in lijn met de statuten van het Loodswezen – definitief af.
De Raad van Commissarissen (RvC) bestaat verder uit Matthieu Borsboom (voorzitter) en Anne Marie van der Wijst.
De samenwerking met, en de invloed van, Rudi De Meyer is de afgelopen 9 jaar voor het Loodswezen zeer waardevol geweest. Met name zijn rol als pleitbezorger van een digitale strategie en inspanningen om te komen tot een brede missie, visie, strategie kenmerken zijn periode als commissaris.
Rudi de Meyer heeft tijdens zijn periode als commissaris altijd gewezen op de unieke rol van het Loodswezen binnen de totale supply chain, het belang van een nauwkeurige tijdbepaling voor logistieke planning van terminal operators, het verankeren en versterken van de positie van de loodsen binnen de logistieke keten etc. Het delen van data met ketenpartners, om gezamenlijk te komen tot vlotte en veilige dienstverlening, is een goed voorbeeld van zijn ‘outside the box’ denken.
‘Verbinden’ en ‘samenwerken’ – niet alleen tussen de vier regio’s van Nederlands Loodswezen en tussen de beroepsorganisatie (loodsen NLc) en de bedrijfsorganisatie (medewerkers NLBV) – kenmerkten zijn invloed binnen de RvC.
Graag danken we Rudi voor zijn niet aflatende inzet voor Nederlands Loodswezen B.V. en wensen we hem alle succes bij volgende projecten.
Met Daan Schalck als nieuwe commissaris, hebben we gekozen voor een RvC-lid met een maritieme achtergrond, gedegen kennis van Belgische en Vlaamse politiek en met veel ervaring in het werken met Vlaamse, maritieme en politieke stakeholders.
Graag verwelkomen we Daan Schalck in de Raad van Commissarissen en wensen we hem veel succes in deze nieuwe rol.
Matthieu Borsboom (voorzitter Raad van Commissarissen Nederlands Loodswezen B.V.)
Herman Broers (directeur Nederlands Loodswezen B.V.)
“Ik kijk met trots terug op de afgelopen 9 jaar en ben blij dat ik – zeker als Vlaming bij een Nederlandse organisatie – heb kunnen meehelpen aan de groei van Nederlands Loodswezen. De organisatie heeft zich ontwikkeld tot een sterk, operationeel bedrijf met een hoge klanttevredenheid en een opmerkelijk stabiele, operationele continuïteit. Een sterk bedrijf dat gedreven door haar missie, visie en strategie investeert in moderne beloodsingsmiddelen, data gedreven werken, duurzaamheidsdoelstellingen, een Project Management Organisatie, risicobeheersing, Research & Development, etc. Kortom, alles doet wat nodig is om de vele uitdagingen, zeker in onzekere geopolitieke tijden, het hoofd te bieden. Graag wens ik mijn opvolger Daan Schalck veel succes, maar vooral ook plezier, bij deze mooie organisatie. Het zou fantastisch zijn als Vlaanderen en Nederland elkaar blijven vinden en alle kansen voor synergie en samenwerking – onder andere op de Schelde – aangrijpen. Ik koester de ervaring die ik bij het Loodswezen heb opgedaan en neem deze mee naar toekomstige projecten.“
“Met heel veel plezier start ik op 1 juli a.s. in mijn rol als commissaris van Nederlands Loodswezen B.V. Als oud-CEO van Havenbedrijf Gent en North Sea Port breng ik veel kennis en ervaring van de maritieme wereld mee. En vanuit mijn kennis in ‘grensoverschrijdende havens’ heb ik ook goed zicht op de werking en problematiek van het loodswezen, zowel in Vlaanderen als in Nederland. Ik verheug me op mijn rol binnen het Loodswezen en hoop dat ik de komende jaren mijn steentje kan bijdragen aan deze bijzondere organisatie.”
Portlantis is het nieuwe haven-ervaringscentrum van Port of Rotterdam. Bij een bezoek kom je registerloods Eva tegen. Haar hologram geeft je het gevoel zelf op de brug van een inkomend containerschip te staan.
Op zaterdag 22 maart gingen de deuren van Portlantis, het state-of-the-art ervaringscentrum van Port of Rotterdam, open. In een markant gebouw nabij het Maasvlaktestrand kunnen bezoekers kennismaken met de complexe, dynamische wereld van de Rotterdamse haven. Hier is nu ook het educatieve informatiecentrum (EIC) Mainport Rotterdam gevestigd. Het EIC organiseert excursies en activiteiten om jongeren te inspireren, kennis te laten maken met de mogelijkheden in de haven en te laten ontdekken wat hun toekomst zou kunnen zijn.
Er wordt bijvoorbeeld getoond hoe een port call (het hele bezoek van een schip aan een haven, van binnenkomst tot vertrek en alles wat ertussenin gebeurt) verloopt. Het Loodswezen regio Rotterdam-Rijnmond heeft een belangrijke bijdrage hieraan geleverd.
Registerloods Frans maakte met een GoPro camera timelapse opnames terwijl hij een schip naar de Tweede Maasvlakte loodste. Daarvan is een film gemaakt, waarin een hologram van zijn collega Eva later is gemonteerd. De hologrammen en film worden vervolgens geprojecteerd in een grote ‘kijkdoos’. De brug is hiervoor speciaal op schaal nagemaakt en opgebouwd in deze kubus.
“Het Loodswezen werd door Portlantis en het EIC gevraagd of zij een loods beschikbaar wilden stellen om een hologram te maken voor de film”, legt Eva uit. “Ik vond het leuk om aan dit initiatief mee te werken. De haven is enorm belangrijk voor iedereen in Nederland maar dat weten de meeste mensen niet. Daarnaast biedt de haven veel leuk werk maar is dat ook vaak niet bekend. Met de film in Portlantis worden beide aspecten meer zichtbaar. En natuurlijk was ik ook heel benieuwd hoe zo’n filmproces zou verlopen!”
Zij reisde voor de opnames naar een filmstudio in Amsterdam. Daar werd de interactie tussen loods, kapitein en stuurman op de brug in scène gezet, om later gemonteerd te worden in de GoPro opnames. Eva vervulde haar rol als loods, een medewerker van het havenbedrijf speelde de kapitein en een acteur was de stuurman. De personages werden schuin van achteren gefilmd. Zo ontstaat de illusie dat je als bezoeker zelf op de brug staat en meekijkt. Het was een interessante ervaring, vond Eva: “Iedereen moest lichte kleding aan; alles wat zwart was zou namelijk wegvallen tegen de achtergrond. Daarom moest bijvoorbeeld ook de radio met zilverspray worden gespoten.”
Met behulp van de opnames werden hologrammen gemaakt. Deze goed monteren in de film was niet eenvoudig, bleek na oplevering van de eerste versie. Eva: “Als je het schip stuurboord uit zag gaan, zag je onze armen een bakboord roer order geven, bijvoorbeeld. Ook klopte de volgorde van de beelden niet helemaal. Gelukkig kon dat allemaal aangepast worden. Als kenner zie je dat het nog steeds niet helemaal klopt maar voor de gemiddelde bezoeker geeft het een goed beeld. En dat is natuurlijk het belangrijkste.”
Eva hoopt dat de film meer jongeren inspireert om een carrière in de maritieme sector te overwegen. Zelf maakte zij drie jaar geleden de stap van de zeevaart naar de loodsenopleiding. Twee jaar geleden werd zij beëdigd. “Onze sector is niet heel zichtbaar en dat geldt nog meer voor de functie van loods. Terwijl het zo’n mooie afwisselende baan is waarbij je veel interactie hebt met allerlei verschillende mensen! Vooral voor jonge meiden en vrouwen is het niet een voor de hand liggende keuze. Hopelijk zijn de beelden van een vrouwelijke loods een mooie trigger om hen aan het denken te zetten.”
Scheepsbouwer Abeking & Rasmussen werkt hard aan de bouw van 2 swaths (schepen met 2 rompen) voor regio Scheldemonden. Deze week bereikten we een mooie mijlpaal: de start van de daadwerkelijke bouw.
In de productiehal van AR startte de machine waarmee de platen aluminium in de juiste vorm worden gesneden. Duizenden ‘stukjes aluminium’ worden in de komende maanden volautomatisch uit de platen gesneden; ieder stukje aluminium wordt vervolgens met de hand op de juiste locatie in de mal geplaatst.
——-
Shipbuilder Abeking & Rasmussen is working hard on the construction of 2 swaths (ships with 2 hulls) for the River Scheldt region. This week we reached a nice milestone: the start of the actual construction. In the production hall of AR, the machine that cuts the aluminum sheet into the right shape officially started. Thousands of ‘pieces of aluminum’ are cut from the sheets in the monthly fully automatic; each piece of aluminum is then placed in the mold by hand in the right location.
De geopolitieke spanningen in de wereld nemen toe en dat is ook op de Noordzee te merken. Het aantal verdachte schepen is in korte tijd sterk gestegen. Deze
drukbevaren zeeroute beschermen, wordt steeds urgenter. Om dat te doen, gaat de Koninklijke Marine nauwer samenwerken met partijen op de Noordzee, waaronder het Loodswezen. Een noodzakelijke en logische stap, vinden Commandant Zeestrijdkrachten vice-admiraal René Tas en Willem Bentinck, voorzitter van de Nederlandse Loodsencorporatie.
“Iedereen kent de situatie in de wereld en weet hoe spannend het op dit moment is”, steekt vice-admiraal Tas van wal. “We hebben te maken met een oorlog tussen Oekraïne en Rusland, een lokaal conflict. Dat is tegelijkertijd een oorlog tussen Rusland en de NAVO. Daar bovenop – en dat is misschien wel het gevaarlijkste aspect – is het een conflict tussen de democratieën van de wereld en landen die geen vrije samenleving kennen, zoals Rusland, Iran, China, Noord-Korea, Cuba en Venezuela. Die drie lagen spelen door elkaar heen; de situatie wordt gaandeweg ernstiger.”
En dat is wennen voor ons in Europa. Tenslotte leven we al bijna tachtig jaar in vrede. De hoogoplopende spanningen van de Koude Oorlog liggen ook alweer dertig jaar achter ons. Het gevaar van een gewapend conflict was min of meer van onze radar verdwenen. “We waren in een soort winterslaap gevallen”, zegt Tas. “Maar inmiddels is er een crisis uitgebroken en leven we niet meer in vredestijd.”
De oorlog is namelijk al begonnen, stelt hij. Europa is niet direct fysiek bij oorlogshandelingen betrokken, maar er is wel al langere tijd sprake van een cyberoorlog en een informatieoorlog, waarbij er op grote schaal desinformatie wordt verspreid. We zien ook al gevallen van hybrideoorlog; denk aan het kapottrekken van pijpleidingen en datakabels in de Oostzee. Tas: “We leven niet langer in vredestijd. Ook niet in echte oorlogstijd, gelukkig, en ik hoop dat het nooit zover komt. Maar oorlog ligt op dit moment dichterbij dan vrede. Daarom is het belangrijk en urgent dat we als Europa ons been bijtrekken om effectief te kunnen afschrikken en kunnen vechten om te winnen.”
Als er wel een oorlog zou uitbreken, is het beschermen van de Nederlandse zeehavens prioriteit één, legt Tas uit: “De havens van Rotterdam, Eemshaven, Amsterdam en Vlissingen moeten operationeel blijven. Dat is belangrijk vanuit oorlogsperspectief, om manschappen en munitie van onze NAVO-partners te kunnen aanvoeren. Maar het is ook cruciaal om de grondstoffen voor de defensieindustrie en de energie voor heel Europa te kunnen borgen. Maar liefst 15 procent van de energie voor ons continent komt via Rotterdam binnen. De havens zijn dus niet alleen belangrijk voor oorlogsvoering, maar ook voor het draaiende houden van de economie en daarmee van de samenleving.”
Ook de zeeroutes van en naar die havens moeten beschermd worden. Die lopen door een van de drukst bevaren wateren ter wereld: de Noordzee. De huidige dreiging op zee komt niet alleen van oorlogsschepen, maar ook van koopvaardijschepen, die door het bewind voor semimilitaire acties kunnen worden ingezet voor spionage, sabotage of zelfs aanvallen met drones of rakketten. Zij zijn talrijk, wisselen snel van eigenaar en zijn daarom lastig te volgen. Ook het aantal Russische onderzoeksschepen neemt snel toe. Zij worden ingezet om de data- en energie-infrastructuur op de bodem van de Noordzee in kaart te brengen, en moeten om die reden goed gemonitord worden.
Weten welke schepen zich op de Noordzee bevinden en vervolgens inschatten of zij een risico vormen, is een enorme uitdaging. Het is een klus die Defensie niet alleen kan klaren en daarom zoekt de Marine nu de samenwerking met andere Noordzeegebruikers. “Het is van groot belang om het plaatje dat we hebben, beter en completer te maken”, legt Tas uit. “Dat noemen we ‘situational awareness’. Daarom gaan we de krachten bundelen met andere Noordzee-partners, zoals de waterpolitie, de kustwacht, KNRM, Noordzee helikopters en het Loodswezen. Daarin zetten we nu grote stappen.”
Het Loodswezen is zich bewust van de belangen die spelen en neemt graag zijn verantwoordelijkheid. “Wij zijn het eerste ‘point of contact’ voor buitenlandse schepen in Nederlandse wateren”, legt Bentinck uit. “Naast onze rol om de kapitein te ondersteunen bij het veilig en vlot loodsen van het schip, zijn wij nautisch adviseur voor alle belanghebbenden en kunnen we ook een signalerende rol vervullen en alerteren bij afwijkende situaties. Ook de medewerkers die op de loodsvaartuigen werken kunnen hier een belangrijke bijdrage aan leveren.”
Om onze taken te kunnen vervullen, is het belangrijk om een stabiele loodsdienst te hebben met voldoende goed opgeleide mensen en een goede infrastructuur. Daar wordt continu aan gewerkt, voor nu en voor de toekomst. Bentinck: “Naast onze beloodsingsmiddelen investeren we bijvoorbeeld in navigatie-ondersteunende middelen die bestand zijn tegen ‘spoofing’, het opzettelijk verstoren van het satellietsignaal. Op deze wijze willen we de haventoegankelijkheid blijven borgen. Dat is een focus voor de komende jaren.”
Naast aandacht voor de ‘situational awareness’, wordt uiteraard tegelijkertijd nagedacht over mogelijke scenario’s bij het uitbreken van een gewapend conflict. “Ook in oorlogstijd moeten schepen kunnen binnenkomen in de havens. Daar kunnen verdachte schepen bij zijn”, zegt Tas. “We moeten heldere afspraken hebben met elkaar over wat verdacht is en hoe we daarmee omgaan. Misschien moeten we bijvoorbeeld besluiten om in oorlogstijd bewaking mee te sturen met een loods. Daarover gaan we binnenkort met elkaar in gesprek. Wat kunnen de loodsen voor Defensie betekenen, en wat kan Defensie voor de loodsen betekenen? Het is tweerichtingsverkeer.”
Zo ziet Bentinck het ook. “Tot 1980 maakte het Loodswezen onderdeel uit van de Marine. Bij de verzelfstandiging in 1988 en het opstellen van de Loodsenwet is een artikel opgenomen over de rol van de loods in het geval van gewapend conflict. Dat artikel beschrijft de speciale vorm van samenwerking tussen de Marine en het Loodswezen bij een beperkte of algemene noodtoestand. Normaliter zijn loodsen 24/7 beschikbaar om hun diensten aan te bieden voor elk schip dat een loods nodig heeft. Maar dan worden de schepen waar de NAVO behoefte aan heeft met prioriteit beloodst. In zo’n situatie beslist de Marine welk schip beloodst mag worden.”
Gelukkig is het nog niet zover. Voor nu ligt de focus op bewustzijn en alertheid. Binnen het Loodswezen is een awarenessprogramma gestart. De eerste meldingen die daaruit zijn voortgekomen, zijn doorgespeeld naar Defensie. Bentinck: “De ‘ogen en oren’ van de Noordzee zijn, ligt in het verlengde van onze eigen rol en is onze plicht als burger. Wel is het belangrijk dat loodsen weten waarop ze moeten letten en wat ze moeten doen als zij iets vreemds aantreffen. Dat zijn we nu, binnen de Noordzee-samenwerking, aan het uitwerken.” Het is nadrukkelijk niet de bedoeling om van een loods een halve inlichtingenman of -vrouw te maken, benadrukt Tas. “Je hoeft geen James Bond te zijn maar wel een alerte burger blijven, die afwijkende zaken signaleert en doorgeeft.”
Als de bemanning objecten fotografeert waarvan je normaalgesproken geen foto’s voor privédoeleinden zou maken, bijvoorbeeld. Of als er naast de gewone bemanning extra mensen op de brug zijn, zonder een duidelijke rol. Schepen die bewust buiten de territoriale zee blijven, kunnen ook verdacht zijn. “Dit zijn concrete voorbeelden, maar in het algemeen kun je zeggen: alles wat de normale patronen doorbreekt”, verduidelijkt Bentinck. “Als iets afwijkt aan boord en je kunt er geen verklaring voor vinden, kun je de rode vlag hijsen.”
De samenwerking tussen de Noordzeepartners is blijvend en zal de komende tijd nader vorm krijgen. “We zijn bezig om alle operators op de Noordzee met elkaar te verbinden in een Joint Interagency Taskforce en praktische afspraken met elkaar te maken”, legt Tas uit. “We moeten elkaar weten te vinden en van elkaars uitdagingen en mogelijkheden weten. Elkaar kennen is misschien wel het allerbelangrijkste; dat is al de helft van de oplossing.”
Waar een wil is, is ook een weg. “Dat hebben we bijvoorbeeld in coronatijd gezien”, zegt Bentinck. “We hebben toen als Loodswezen ook laten zien dat we flexibel genoeg zijn, snel kunnen schakelen en de verantwoordelijkheid durven te nemen om de havens open te houden. Maar een les uit de coronatijd is ook: zodra de concrete dreiging verdwijnt, zijn we geneigd om alles snel weer te vergeten en over te gaan tot de orde van de dag. Daarom is het een goede zaak om de paraatheid vast te houden, en te blijven investeren in een stabiel Loodswezen, ook als de spanningen binnenkort weer afnemen. We weten immers dat de situatie heel snel weer kan omslaan.”
Teamwork is de sleutel tot succes, zegt Tas. “Alle betrokken partijen moeten doen waar zij goed in zijn. Het is een team effort.” Het helpt dat er al veel lijnen lopen tussen de Marine en het Loodswezen. Bentinck: “Een flink aantal mensen bij het Loodswezen komt van de Marine en is als reservist actief. Zij kunnen de kennis van het Loodswezen delen met de Marine en de zorgen van de Marine delen binnen onze organisatie. Ook hebben we al jaren een samenwerking met elkaar op bijvoorbeeld het gebied van opleidingen en simulatoren. We zijn 1980 uit elkaar gegaan, maar we hebben matching dna. We blijven elkaar vinden.”
“We hebben een gezamenlijk opgave”, besluit Tas. “We moeten samen blijven optrekken, kennis delen en op alle niveaus goed met elkaar communiceren om de weerbaarheid van Nederland te vergroten.”
Heeft u naar aanleiding van dit artikel nog vragen, neem dan contact op met communicatie@loodswezen.nl
Foto’s: Koninklijke Marine / Yoeri Bonarius
Wij gebruiken cookies om onze website gebruiksvriendelijker te maken, inhoud te personaliseren en voor marketingdoeleinden.
Lees meer over hoe wij cookies gebruiken en hoe je ze kunt beheren door op ‘Bekijk voorkeuren’ te klikken.
Door op 'Alle cookies toestaan' te klikken, ga je akkoord met het gebruik van alle cookies zoals omschreven in onze cookie policy. Je kunt jouw toestemming op elk moment wijzigen of intrekken.